Εγκύκλιος 242

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 242

Πρός τούς εὐσεβεῖς χριστιανούς τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

«Ἄφετε τά παιδία καί μή κωλύετε αὐτά ἐλθεῖν πρός με, τῶν γάρ τοιούτων ἐστίν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 19, 14).

Ἀγαπητοί μου χριστιανοί,

Μέ αὐτούς τούς λόγους ὁ Χριστός καλεῖ τά παιδιά μέ τήν ἄδολη σκέψη καί καθαρή καρδιά πού διαθέτουν νά τόν πλησιάσουν καί νά τόν γνωρίζουν. Σέ αὐτούς τούς λόγους τοῦ Χριστοῦ βασιζομένη ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία καλεῖ κάθε χρόνο, μέ τήν ἔναρξη τῶν μαθημάτων τῶν Κατηχητικῶν Σχολείων τά νέα μέλη της, τά παιδιά, νά ἔλθουν καί νά γνωρίσουν μέσα ἀπό τίς χριστιανικές συντροφιές, τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό.

Στήν Ἐκκλησία τά παιδιά μαθαίνουν νά διακρίνουν τά δευτερεύοντα ἀπό τά οὐσιώδη τῆς ζωῆς. Ὁ Χριστός μᾶς διδάσκει νά ζητᾶμε πρῶτα τήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί ὅλα τά ἄλλα τά ἀναγκαῖα θά μᾶς δοθοῦν. Σήμερα τό πνεῦμα ἀποστασίας καί τοῦ μηδενισμοῦ προσπαθεῖ νά πείσει κυρίως τήν νεολαία μας πώς ὁ ἄνθρωπος εἶναι μόνο σάρκα χωρίς ψυχή καί δέν ἔχει καμία προοπτική αἰωνιότητος. Γι’ αὐτό κρίνεται ἀπαραίτητο τά παιδιά μας νά γνωρίσουν τόν Χριστό καί νά συνδεθοῦν μαζί του, ἔτσι ὥστε νά ἀποκτήσουν ἀληθινό νόημα στή ζωή τους, προοπτική, βεβαιότητα, ἰσορροπία, πίστη, ἀνθρωπιά καί ἐλπίδα γιά τό αὔριο, δυνάμεις μέ τίς ὁποῖες θά ἀγωνισθοῦν κατά τοῦ πολύμορφου κακοῦ καί θά βγοῦν νικητές. Μαζί μέ τόν Ἀρχηγό τῆς ζωῆς, τόν Χριστό, ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἀσφαλής καί ἱκανός νά ἀντιμετωπίσει ἀποτελεσματικά τήν ζωή, τίς ἀνάγκες καί τίς προκλήσεις της.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ὅπως κάθε χρόνο, ἔτσι καί ἐφέτος, οἱ Κατηχητικές συντροφιές θά λειτουργήσουν καί πάλι στίς ἐνορίες μας. Ὡς ἡμέρα ἐνάρξεως τῶν μαθημάτων ὁρίσαμε, τήν Κυριακή 15 Ὀκτωβρίου ἐ. ἔ. Παρακαλοῦμε, λοιπόν, θερμῶς τούς γονεῖς μέ στοργή καί ἐνδιαφέρον νά ὁδηγήσουν τά παιδιά τους στίς χριστιανικές ὁμάδες τῆς ἐνορίας τους. Ἡ ὡφέλεια γιά τήν ψυχή τους ἀλλά καί γιά ὁλόκληρη τήν ζωή τους θά εἶναι οὐσιαστική καί διαχρονική. Στούς ἀφοσιωμένους δέ Κατηχητές καί Κατηχήτριες εὐχόμεθα ἡ χάρις καί ἡ δύναμις τοῦ Κυρίου νά τούς χαριτώνει καί νά τούς ἐνισχύει.

Μετά πολλῆς πατρικῆς ἀγάπης καί στοργῆς

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος

Εγκύκλιον Σημείωμα – Εσπερινοί με Αρχ. Χοροστασία

ΕΓΚΥΚΛΙΟΝ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Πρός τούς εὐσεβεῖς χριστιανούς τῆς καθ’ ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Μέ τήν χάρη καί εὐλογία τοῦ Θεοῦ εἰσήλθαμε στό νέο ἐκκλησιαστικό ἔτος τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου. Ἀδιαλείπτως ἡ φιλόστοργη Μητέρα μας Ἐκκλησία, ὡς τό μυστήριο τῆς συνεχοῦς ἁγιαστικῆς καί σωστικῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ στόν κόσμο, μεριμνᾶ γιά τήν πνευματική οἰκοδομή τοῦ φιλοχρίστου λαοῦ μεταλαμπαδεύουσα σ’ αὐτόν τίς ζωηφόρες ἀλήθειες τῆς πίστεώς μας, πού ἔχουν τήν δύναμη νά μεταμορφώνουν τόν ἄνθρωπο καί νά τόν στηρίζουν στήν δύσβατη ἀλλά εὐλογημένη ὁδό τῆς κατά Χριστόν προόδου καί σωτηρίας.

Μέσα σ’ αὐτά τά πλαίσια, ὅπως ἔχει καθιερωθεῖ τά τελευταῖα 15 χρόνια, θά τελεῖται κάθε Σάββατο στίς ἕξι τό ἀπόγευμα, ἀπό ἐφέτος μάλιστα στόν Ἱερό Ναό Τιμίου Σταυροῦ Σερρῶν, Ἑσπερινός μέ Ἀρχιερατική χοροστασία καί ὁμιλητή, πού θά ἀναπτύσσει θέματα ὀρθοδόξου πνευματικότητος, μέ σκοπό τήν πνευματική οἰκοδομή καί τήν καλύτερη προετοιμασία γιά τήν συμμετοχή μας στήν ψυχοτρόφο εὐχαριστιακή Σύναξη τῆς ἁγίας ἡμέρας τῆς Κυριακῆς, ἡ ὁποῖα κατά τόν Μέγα Βασίλειο εἰκονίζει «τήν ἡμέρα πού δέν τελειώνει, πού δέν δύει, τήν ἀδιάδοχη, τόν χρόνο πού δέν λήγει καί δέν γηράσκει». Ὁ μεγάλος καί ἅγιος διδάχος τοῦ Γένους μας, ὁ Πατροκοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, συμβούλευε τούς σκλαβωμένους Ἕλληνες μέ τά ἑξῆς λόγια: «Ἀδελφοί μου, πρέπει καί ἡμεῖς νά ἐργαζώμεθα τές ἕξι ἡμέρες διά ἐτοῦτα τά μάταια, τά γήϊνα, τά παροδικά καί τήν Κυριακήν νά σχολάζωμεν, νά πηγαίνωμεν εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί νά στοχαζόμεθα τήν ψυχήν μας, ὅπου εἶναι τιμιωτέρα ἀπό ὅλον τόν κόσμον… Ἐγώ σᾶς συμβουλεύω νά φυλάγετε τήν Κυριακήν σας ὡσάν ὁποῦ εἶναι ἀφιερωμένη εἰς τόν Θεόν» (Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, Διδαχές). Ὁ λειτουργικός ἑορτασμός τῆς ἀναστασίμου ἡμέρας τῆς Κυριακῆς ἀρχίζει ἀπό τόν Ἀναστάσιμο Ἑσπερινό τοῦ Σαββάτου, πού μᾶς εἰσάγει στό κλίμα καί στό πνεῦμα τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου μας, κατά τήν ὁποίαν ἑορτάζουμε τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί γινόμεθα μέτοχοι ζωῆς αἰωνίου, μέσα ἀπό τήν, μέ φόβο Θεοῦ, πίστη καί ἀγάπη, συμμετοχή μας στήν ψυχοτρόφο Δεσποτική Τράπεζα τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας παρέχει σ’ ὅλους μας συνεχῶς εὐκαιρίες γιά νά γνωρίσουμε βιωματικῶς τόν Χριστόν καί νά ζήσουμε τό μυστήριο τῆς πίστεώς μας. Οἱ λατρευτικές συνάξεις τῆς Ἐκκλησίας μας ἐξυπηρετοῦν πρωτίστως τόν ἱερό αὐτό σκοπό πού στοχεύει στόν ἁγιασμό μας, πού εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἡ συνειδητή συμμετοχή μας σ’ αὐτές τίς ἱερές συνάξεις, στόν οἶκο τοῦ Θεοῦ, τήν Ἐκκλησία, ἐμπλουτίζει τήν ζωή μας μέ τήν ἄκτιστη θεία Χάρη πού θεραπεύει, φωτίζει, ἁγιάζει καί σώζει τόν ἄνθρωπο.

Διά τοῦτο ὡς Ἐπίσκοπός σας, σᾶς προτρέπω νά συμμετέχητε στήν ἑσπερινή προσευχή τοῦ Σαββάτου, πού θά τελεῖται μέ Ἀρχιερατική χοροστασία στόν Ἱερό Ναό Τιμίου Σταυροῦ τῶν Σερρῶν καί κυρίως στήν ἁγιωτάτη εὐχαριστιακή Σύναξη τῆς Κυριακῆς.

Ἐπίσης μέ χαρά ἀνακοινώνεται ὅτι μέ ἀφορμή τήν εὐλογητή, ἀπό τά ἅγια Ἱεροσόλυμα καί τό Παλαίφατο Ἑλληνορθόδοξο Πατριαρχείο, ἔλευση καί μόνιμη ἁγιαστική παραμονή τμήματος ἐκ τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ τιμίου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, στήν ἀνδρώα ἱερά Μονή Ἁγ. Παρασκευῆς Σερρῶν, θά τελεῖται πρός τιμήν τοῦ μεγίστου τῶν προφητῶν Ἰωάννου κάθε Δευτέρα βράδυ (ἀπό 25ης Σεπτεμβρίου ἐ. ἔ.) ἱερά ἀγρυπνία στήν ὡς εἴρηται ἀνδρώα ἱερά Μονή τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας παροικίας.

Ἐπικαλούμενος σέ ὅλους σας πλουσίαν τήν χάριν τοῦ ἁγίου Θεοῦ, διατελῶ

Διάπυρος εὐχέτης σας πρός τόν Κύριον

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος

Επέτειος 100 χρόνων από την απελευθέρωση των Σερρών

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ Κ. ΘΕΟΛΟΓΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ 100 ΧΡΟΝΩΝ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ
ΣΤΟΝ Ι.Ν. ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΩΝ ΣΕΡΡΩΝ

Σεβασμιώτατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
Ἐξοχώτατε κ. Ὑπουργέ,
Ἐνδοξώτατε Στρατηγέ, Ἀρχηγέ Γ.Ε.ΕΘ.Α.,
Ἐντιμότατοι κ. Βουλευτές,
Ἀξιότιμε κ. Περιφερειάρχα Κεντρ. Μακεδονίας,
Ἀξιότιμε κ. Δήμαρχε,
Διακεκριμένοι λοιποί ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν ἀρχῶν,
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ὁ Μακεδονικός Ἀγῶνας ὑπῆρξε μία ἀπό τίς σημαντικότερες καί ἡρωϊκότερες ἐξάρσεις τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατά τά τέλη τοῦ 19ου καί τίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνος. Οἱ πατέρες μας, οἱ ἔνδοξοι Μακεδονομάχοι, ἀγωνίσθησαν ἤδη ἀπό τό 1821, μέ κορυφαῖο τότε ἀρχηγέτη τόν συντοπίτη μας Ἀρχιστράτηγο Ἐμμανουήλ Παπᾶ, γιά τό ὑπερμέγιστο ἀγαθό τῆς ἐλευθερίας. Καθώς ἐφέτος συμπληρώνονται ἑκατό χρόνια ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τῆς πόλεως καί τῆς περιοχῆς μας ἀπό τήν διπλή σκληρή σκλαβιά, πρωτίστως στούς Τούρκους γιά 530 χρόνια καί ἀργότερα στούς Βουλγάρους, κλίνουμε νοερῶς μέ εὐλάβεια καί σεβασμό τό γόνυ τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματός μας ἐνώπιον τοῦ μαρτυρίου καί τῆς θυσίας τῶν ἡρωϊκῶν ἀγωνιστῶν, ἀνδρῶν καί γυναικῶν, νέων καί γερόντων, κληρικῶν καί λαϊκῶν, πού βασανίσθηκαν, διώχθηκαν καί θυσιάστηκαν γιά τήν ἐλευθερία τῆς ἑλληνικωτάτης Μακεδονίας μας, καταθέτοντας τήν εὐγνωμοσύνη καί τόν σεβασμό μας στήν μνήμη των. Ἡ λαμπρή αὐτή ἐπέτειος μᾶς δίνει ἐπίσης τήν ἀφορμή νά ἐμβαθύνουμε μέ γόνιμο τρόπο στά γεγονότα καί κυρίως νά διδαχθοῦμε ἀπό αὐτά. Ἡ ἀναγνώριση, ἡ ἔκφραση καί ἡ ἀπονομή τιμῆς καί εὐγνωμοσύνης πρός ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι, στίς κρίσιμες στιγμές τοῦ ἐθνικοῦ μας βίου, ἐπετέλεσαν μέ συναίσθηση ὑψηλῆς εὐθύνης καί ἀπαράμιλλο ἡρωϊσμό τό χρέος τους πρός τήν Πατρίδα, ἀποτελεῖ ἐπιβεβλημένο καθῆκον ὅλων μας, πού σήμερα ἀπολαμβάνουμε τό μέγα ἀγαθό τῆς ἐλευθερίας, χάρη στίς ἰδικές τους θυσίες. Ἕνας ἀπό τούς κορυφαίους πρωταγωνιστές αὐτοῦ τοῦ ἔπους, στόν ὁποῖον ὀφείλεται ἰδιαίτερη τιμή καί εὐγνωμοσύνη, γιά ὅσα ὑπέρ τῆς πίστεως καί τῆς πατρίδος ἔπραξε, εἶναι καί ὁ ἀείμνηστος προκάτοχός μας, Μητροπολίτης Σερρῶν Ἀπόστολος Χριστοδούλου (1909 – 1917), πού ὡς ὁ κορυφαῖος τοῦ ἀγῶνος ἀλλά τῆς ὀδύνης καί τῆς μεγάλης θλίψεως τῶν ἡμερῶν ἐκείνων, παρέμεινε ὡς τό τέλος ὁ καλός ποιμένας, κοντά στό βασανισμένο ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ ἀοίδιμος Μητροπολίτης Σερρῶν Ἀπόστολος Χριστοδούλου, γεννήθηκε στό χωριό Ἅγιοι Θεόδωροι τῆς Ἴμβρου τό 1856. Ὁλοκλήρωσε τίς ἐγκύκλιες σπουδές στήν πατρίδα του καί, ὑπό τήν ἐγγύηση τοῦ Μητροπολίτου Ἴμβρου Νικηφόρου, ἔγινε δεκτός στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης τό 1874. Μετά τήν φοίτησή του στή Σχολή, ὅπου διακρίθηκε γιά τήν φιλοπονία καί σεμνότητά του, τό 1881 χειροτονήθηκε διάκονος. Ἐπί ἕνα ἔτος ἐδίδαξε τά θρησκευτικά μαθήματα στό Ζάππειο Παρθεναγωγεῖο. Τό 1882 ἐσπούδασε στή Θεολογική Ἀκαδημία τοῦ Κιέβου καί μετά τήν εὐδόκιμη ἀποφοίτησή του ἔγινε καθηγητής στήν περιώνυμο Σχολή τῆς Χάλκης, τῆς ὁποίας τήν διεύθυνση ἀνέλαβε τό 1899. Ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἐκτιμήσασα τό σύνολο τῆς προσφορᾶς του, τό 1901 τόν ἐξέλεξε Μητροπολίτη Σταυρουπόλεως καί τό 1906 τόν προήγαγε σέ Μητροπολίτη Βεροίας. Στίς 28 Αὐγούστου τοῦ 1909 ἀνῆλθε μέ κανονικές ψήφους στόν Μητροπολιτικό θρόνο τῶν Σερρῶν, διαδεχόμενος τόν ἐν ἀκμῇ ἡλικίας ἀδοκήτως θανόντα, Μητροπολίτη Ἀθανάσιο Πιπέρα. Ὁ ἀείμνηστος Ποιμενάρχης ὀργάνωσε κατ’ ἐκεῖνες τίς δραματικές ὥρες τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1913 τήν ἄμυνα τῆς πόλεως, προστατεύοντας ὡς φιλόστοργος πατέρας τούς Ἕλληνες ἀλλά καί τούς Τούρκους πολίτες τῶν Σερρῶν ἀπό τίς ἄγριες ἐπιθέσεις τῶν Βουλγάρων. Μέ ἀπαράμιλλη τόλμη προσεπάθησε νά ἀποτρέψει τήν καταστροφή τῆς πόλεως ἀπευθυνόμενος ἐγκαίρως στίς βραδέως δυστυχῶς προελαύνουσες Ἑλληνικές δυνάμεις καί ἐθρήνησε ὡς ἄλλος Ἱερεμίας στά ἐρείπια τῆς ἀγαπημένης του πόλεως, ἀνάμεσα στά ὁποῖα περιλαμβανόταν ὁ περικαλλέστατος παλαιός Μητροπολιτικός Ναός τῶν Ἁγίων Θεοδώρων καί ἄλλες 18 ἐκκλησίες, καί τέλος ὑπεδέχθη ὡς ἐπικεφαλῆς τῆς πόλεως, τόν ἔνδοξο καί ἐλευθερωτή Ἑλληνικό στρατό μετά ἀπό 530 χρόνια ἀπαράκλητης σκλαβιᾶς στούς Τούρκους καί ὁλιγόμηνης κατοχῆς στούς Βουλγάρους.

Λίγα χρόνια ὅμως μετά καί πάλι ἡ πόλη μας ἀναστατώνεται ὅταν τά τύμπανα τοῦ Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ἠχοῦν. Οἱ πυρπολητές τῶν Σερρῶν στίς 29 Αὐγούστου τοῦ 1916 ξαναγυρίζουν. Εἶναι τό ἴδιο σκληροί καί ἀπάνθρωποι, ὅπως καί στήν πρώτη περίοδο τῆς κατοχῆς τους. Ὁ Μητροπολίτης περιορίσθηκε φρουρούμενος στήν ἕδρα τῆς ἐπισκοπῆς του καί δέν τοῦ ἐπετρέπετο ἡ ἔξοδος στήν ἐπαρχία. Ἡ ἀντικειμενική ἀδυναμία του νά βοηθήσει τούς χριστιανούς του, μαραζώνει τήν ψυχή του καί στις 14 Ἰανουαρίου τοῦ 1917 ὁ σεπτός Ποιμενάρχης τῶν Σερρῶν παρέδωσε τήν ψυχή του στά χέρια τοῦ Πλαστουργοῦ του.

Ὁ Μητροπολίτης Ἀπόστολος Χριστοδούλου ὅλα αὐτά τά χρόνια πού ἐποίμανε την περίβλεπτο Μητρόπολη τῶν Σερρῶν ἦταν, μέ ὅλο τό σθένος τῆς ψυχῆς του, ὁ στοργικός ποιμένας, ὁ φρυκτωρός τῶν ἰδανικῶν τοῦ Γένους μας, ὁ ἄγρυπνος φρουρός τῶν δικαίων τοῦ Σερραϊκοῦ λαοῦ τά χρόνια τῆς μεγάλης του δοκιμασίας. Ἀναθεωρώντας κανείς τήν ἔκβαση τῆς ἀναστροφῆς καί τῆς προσφορᾶς τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Ἀποστόλου στά πέτρινα ἐκεῖνα χρόνια, μποροῦμε νά διακρίνουμε εὐχερῶς τό μεγαλεῖο, τό πνευματικό, ἠθικό καί ἐθνικό εὖρος τοῦ ἀνδρός, στόν ὁποῖο ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἐπεφύλαξε τήν μεγάλη εὐλογία νά ὑποδεχθεῖ ὡς ἐπικεφαλῆς ὁλοκλήρου τοῦ Σερραϊκοῦ λαοῦ, τήν 29η Ἰουνίου 1913, τόν ἐλευθερωτή, ἔνδοξο Ἑλληνικό Στρατό πού προήλαυνε νικητής, δυστυχῶς ὅμως μέσα στά καπνίζοντα ἐρείπια τῆς πυρικαύστου μαρτυρικῆς καί ἑλληνικωτάτης αὐτῆς πόλεως. Ἡ Ἐκκλησία τῶν Σερρῶν καί ἡ πόλις κατά λόγον δικαιοσύνης ὀφείλει αἰώνια εὐγνωμοσύνη στόν μεγάλο αὐτόν Ἱεράρχη, τοῦ ὁποίου ἡ προτομή, ἔργο τῆς φιλοκάλου σμίλης τῆς Σερραίας γλύπτριας κ. Μαρίας Χαλβατζῆ, θά κοσμεῖ ἐφεξῆς τόν περίβλεπτο αὐτό Βυζαντινό Ναό τῶν Θείων Θεοδώρων καί θά ὑπενθυμίζει σέ ὅλους μας τό χρέος μας πρός τήν Ἐκκλησία καί τήν πατρίδα.

Ἀγαπητοί μου,

Ὁ Ἑλληνικός λαός στήν ἱστορική του πορεία ἔχει γνωρίσει πολλούς κατακτητές, ἔχει ἀποκτήσει συνείδηση τί θά πεῖ σκλαβιά καί ἔχει χύσει πολύ αἷμα γιά τήν πολυπόθητη κάθε φορά ἐλευθερία του. Ἔτσι γνωρίζει τή μεγάλη σημασία καί ἀξία τῆς εἰρηνικῆς καί ἐλεύθερης ζωῆς. Ἡ πίστις μας στήν πρόνοια τοῦ ἁγίου Θεοῦ καί στά προτερήματα τοῦ Γένους μας, ἡ προσεκτική μελέτη καί ὁ σεβασμός τῆς ἱστορίας μας, ἡ ἐπαγρύπνηση, ἡ ἐθνική μας ἑνότητα καί ὁμοψυχία, ἡ ἐργώδης προσπάθειά μας, ἀποτελοῦν καί σήμερα τά πιό ἀποτελεσματικά ὅπλα, γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν ποικίλων ἐθνικῶν, κοινωνικῶν καί πνευματικῶν προκλήσεων καί κρίσεων τῆς σύγχρονης ἐποχῆς.

Τοῦ ἀοιδίμου καί γενναιόφρονος Ποιμενάρχου τῆς Ἐκκλησίας τῶν Σερρῶν ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, αἰωνία ἡ μνήμη.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος

Περί της αργίας της Κυριακής

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

«Ἡ πρώτη κτίσις τήν ἀρχήν ἀπό Κυριακῆς λαμβάνει, (δῆλον δέ ἀπό γάρ ταύτης ἑβδόμη τό Σάββατον γίνεται, κατάπαυσις οὖσα τῶν ἔργων), οὕτω καί ἡ δευτέρα (κτίσις) πάλιν ἐκ τῆς αὐτῆς ἄρχηται, πρώτη οὖσα τῶν μετ’ αὐτήν, καί ὀγδοάς ἀπό τῶν πρό αὐτῆς, ὑψηλῆς ὑψηλοτέρα, καί θαυμασίας θαυμασιωτέρα. Πρός γάρ τήν ἄνω φέρει κατάστασιν». (Ἅγ. Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Εἰς τήν καινήν Κυριακήν, Λόγος ΜΔ’, § Ε’, PG 36, στ. 612C).

Ἡ «ὁμῆλιξ τοῦ φωτός, ἁγία Κυριακή, ἡ τῇ ἀναστάσει τοῦ Κυρίου τετιμημένη» (Μ. Βασίλειος) σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τῆς ἁγίας ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας ἀλλά καί τήν μακραίωνη ἐθιμική παράδοση τοῦ τόπου μας θεωρεῖται ἡμέρα ἱερή καί σεβασμία. Εἶναι ἡ κατ’ ἐξοχήν ἡμέρα τοῦ Κυρίου, πού τιμήθηκε μόνη ἀπό ὅλες τίς ἡμέρες τοῦ ἑβδοματικοῦ χρόνου μέ αὐτό τοῦτο τό ὄνομα τοῦ Κυρίου μας. Εἶναι ἡ πρώτη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος, «ἡ μιᾷ τῶν Σαββάτων» ἀλλά καί ἡ ὀγδόη αὐτῆς, ἡ προεικόνιση τῆς ἀλήκτου καί ἀνεσπέρου ἡμέρας τοῦ Κυρίου, ἡ προτύπωση τοῦ ὄγδοου καί ἀτελεύτητου αἰῶνος τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ Κυριακή ἡμέρα, κατά τόν ἱερό Γρηγόριο τόν Θεολόγο ὑπεμφαίνει τήν πρώτη δημιουργία τοῦ κόσμου ἀλλά καί τήν διά τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ἀναδημιουργία καί ἀνάπλασή του. Ἡ ἁγία αὐτή ἡμέρα μυσταγωγεῖ στόν κόσμο τό θαῦμα τῆς ἑβδομαδιαίας λειτουργικῆς ἀναμνήσεως τοῦ θείου Πάσχα, τήν τελείωση καί τήν πλήρωση τοῦ μυστηρίου τῆς ἁγίας Ἀναστάσεως.

Ἡ ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, ἀπό τοῦ πρώτου ἀκόμα αἰῶνος (Ἀποκ. α’, 10), προέκρινε τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς ἀπό τίς ὑπόλοιπες τῆς ἑβδομάδος καί τήν ἀφιέρωσε λειτουργικῶς καί ἑορτολογικῶς στό ὑπερφυές καί φιλανθρωπότατο μυστήριο τῆς πανενδόξου Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας, ἀπό τῆς ὁποίας «τό ἀείζωον, ἡ ἀφθαρσία τε καί τό ἀθάνατον ἐπήγασεν» (Μητροπολίτου Φιλαδελφείας Μακαρίου Χρυσοκεφάλου (1336-1382), λόγος θ’, Εἰς τάς Μυροφόρους).

Ἡ ἁγία ἡμέρα τῆς Κυριακῆς καθώς εἶναι ἡ πρώτη καί μεγαλύτερη ἀπό ὅλες τίς δεσποτικές ἑορτές τοῦ χρόνου, ὡραΐζεται καί μεγαλύνεται μέ τά προνόμια, κατά τόν ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη, τῆς θείας Ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος, καί καθώς ὑπηρετεῖ βαθύτατους συμβολισμούς καί νοήματα ὑψηλά, τιμήθηκε ὑπερβαλλόντως ἀπό τήν συνείδηση τοῦ Εὐχαριστιακοῦ Σώματος μέ λειτουργική, ἱστορική, πνευματική καί ἠθική περιωπή καί δόξα. Ἡ κατ’ ἐξοχήν αὐτή πανσεβάσμιος ἡμέρα τῶν λειτουργικῶν συνάξεων τοῦ Κυριακοῦ Σώματος, ἡ ἀείροος πηγή τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας, ἡ τετιμημένη ἡμέρα τῆς καταπαύσεως καί τοῦ ἁγιασμοῦ, ἡ ἔμπνευσις τῶν θεοφόρων Πατέρων μας, ἡ ἁγία ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως, «ἡ ὕπατος πασῶν τῶν ἡμερῶν», εἰσοδεύει τήν ζωή τῶν πιστῶν στήν κατόπτευση τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν καί χειραγωγεῖ πρός τήν «τοῦ Θεοῦ ἀνάνευσιν» καί θεωρία.

Γιά ὅλους τούς παραπάνω λόγους ἡ ἁγία Ἐκκλησία μας ἐνωρίτατα καί ἐκ λόγων φιλανθρωπίας ἀνέδειξε τήν ἀξία τῆς Κυριακῆς ὡς ἡμέρας δοξολογίας, ἁγιασμοῦ, ἀναπαύσεως, πνευματικῆς καί σωματικῆς ἀνασυγκροτήσεως, ὁριοθετήσεως τοῦ ἀληθοῦς νοήματος τῆς ζωῆς μας, ἀνακαλύψεως τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἐξόδου μας ἀπό τήν φιλαυτία καί φιλαργυρία, συναντήσεώς μας «ἐν παροξυσμῷ ἀγάπης» μετά τοῦ Θεοῦ καί τῆς εἰκόνος Του, τοῦ ἀνθρώπου. Ἰδού τί λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς περί τῆς Κυριακῆς: «Ταύτην, τοίνυν, τήν ἡμέραν (τήν Κυριακήν) ἁγιάσεις καί βιοτικόν πᾶν ἔργον οὐ ποιήσεις, χωρίς τῶν ἀναγκαίων, καί τοῖς ὑπό σέ καί μετά σοῦ πᾶσιν ἄνεσιν παρέξεις, ἵν’ ὁμοῦ δοξάσητε τόν τῷ οἰκείῳ θανάτῳ κτησάμενον ἡμᾶς καί ἀναστάντα καί συναναστήσαντα τήν ἡμετέραν φύσιν… Καί προσκαρτερήσεις ἐν αὐτῇ τῷ τοῦ Θεοῦ ναῷ καί ταῖς ἐν αὐτῷ συνάξεσι παραμενεῖς καί μεταλήψῃ ἐν εἰλικρινεῖ πίστει καί ἀκατακρίτῳ συνειδότι τοῦ ἁγίου σώματος καί αἵματος τοῦ Χριστοῦ καί ἀρχήν ἀκριβεστέρου βίου ἄρξῃ καί ἀνακαινίσεις σεαυτόν καί ἑτοιμάσεις πρός ὑποδοχήν τῶν μελλόντων αἰωνίων ἀγαθῶν» (Ἁγ. Γρηγορίου Παλαμᾶ, Δεκάλογος τῆς κατά Χριστόν νομοθεσίας. Φιλοκαλία, τ. Δ’, ἔκδ. Ἀστήρ, Ἀθήνα 1976, σ. 118-119). Στήν ἴδια πνευματική γραμμή καί ἀπό τήν αὐτή κοινωνική εὐαισθησία, χαρακτηριστικό γνώρισμα τοῦ εὐρύτατου πνεύματος τῆς Ἐκκλησίας μας ἐμφορούμενος, κινεῖται καί ὁ σοφός Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Εὐσέβιος, τονίζοντας: «Μή παρέλθῃς τήν ἐντολήν τοῦ Κυρίου, μή κλέψῃς τήν ἡμέραν αὐτοῦ, μή ἀποστερήσῃς τοῖς μισθίοις σου τήν ἀνάπαυσιν, μή χωρισθῇς τῆς εὐχῆς, μή ἀποστῇς τῆς Ἐκκλησίας» (Εὐσεβίου Ἀλεξανδρείας, PG 86 A, στ. 421Α).

Ἡ ἁγία ἡμέρα τοῦ Κυρίου, ἡ σεπτή Κυριακή, τό ἑβδομαδιαῖο Πάσχα προβάλλει ἐνώπιόν μας ὄχι μόνον ὡς μία ἀνθρώπινη ἀναγκαιότητα γιά ἀνάπαυση «ἀπό τῶν κόπων τῆς πολυμόχθου σαρκός» καί ἀνασυγκροτήσεως τῆς προσωπικῆς, οἰκογενειακῆς καί κοινωνικῆς ζωῆς μας, ἀλλά πρωτίστως ὡς ἕνα πνευματικό αἴτημα δοξολογίας τοῦ ἁγίου Θεοῦ καί ἁγιασμοῦ τῆς ὑπάρξεώς μας διά τῆς ἐμπροϋποθέτου συμμετοχῆς μας στήν ψυχοτρόφο Τράπεζα τοῦ Κυρίου μας, ἀποφυγῆς τῆς ἁμαρτίας, ἀσκήσεως τῆς φιλανθρωπίας καί ἐπαναριοθετήσεως σύνολης τῆς ζωῆς μας στήν προοπτική τῆς αἰωνιότητος. Ἡ Κυριακή εἶναι πολύ περισσότερο ἀπό μία ἀργία κοσμική. Εἶναι πρόγευση τῆς αἰωνιότητος, ὑπόθεση πνευματικῆς ἐργασίας, πλησμονή ἀνναστασίμου χαρᾶς, ἀφορμή ἁγιασμοῦ, εὐκαιρία μετανοίας, ἐπιλογή ζωῆς, εὐωδία Παραδείσου, πρόσκληση αἰωνιότητος, συνάντηση Θεοῦ.

Γιά τοῦτο τόν λόγο μόνο ἀπορία καί βαθύτατο προβληματισμό προκαλεῖ ἡ ἐπιχειρούμενη τελευταίως σταδιακή κατάργηση τῆς ἀργίας τῆς Κυριακῆς ὥστε, ὡς ὑποστηρίζεται νά ἀνακάμψει οἰκονομικά ἡ δύστηνος πατρίδα μας. Σέ ἐποχές κρίσεων, ὅπως σήμερα, εἶναι τουλάχιστον ἀκατανόητο νά μήν ἐνισχύονται τά πνευματικά καί ἠθικά θεμέλια τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων, νά περιορίζονται τά ὅρια τῆς ζωῆς, νά ἰσοπεδώνεται ἡ ἐλπίδα, νά ἀφαιρεῖται ἡ προοπτική, νά ἀποϊεροποιεῖται ὁ ἄνθρωπος, νά πλήττεται ὁ ἱερός θεσμός τῆς οἰκογένειας, νά «θεοποιεῖται» τό χρῆμα καί τό κέρδος, νά μεταπίπτει ὁ ἄνθρωπος σέ παραγωγική μηχανή καί λογιστική μονάδα. Εὐθύνη μας εἶναι νά ἀνακαλύψουμε τήν ὀμορφιά τῆς ἡμέρας τοῦ Κυρίου, νά γνωρίσουμε τούς ὑψηλούς πνευματικούς συμβολισμούς καί τήν ἀτίμητη ἀξία γιά τήν ζωή μας συνολικῶς, τῆς σεπτῆς αὐτῆς ἡμέρας πού λαμπρύνεται μέ τά ἀκριβά προνόμια τοῦ ὑπερφυοῦς μυστηρίου τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος