ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ Κ. ΘΕΟΛΟΓΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ 100 ΧΡΟΝΩΝ
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ
ΣΤΟΝ Ι.Ν. ΑΓ. ΘΕΟΔΩΡΩΝ ΣΕΡΡΩΝ
Σεβασμιώτατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
Ἐξοχώτατε κ. Ὑπουργέ,
Ἐνδοξώτατε Στρατηγέ, Ἀρχηγέ Γ.Ε.ΕΘ.Α.,
Ἐντιμότατοι κ. Βουλευτές,
Ἀξιότιμε κ. Περιφερειάρχα Κεντρ. Μακεδονίας,
Ἀξιότιμε κ. Δήμαρχε,
Διακεκριμένοι λοιποί ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν ἀρχῶν,
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,
Ὁ Μακεδονικός Ἀγῶνας ὑπῆρξε μία ἀπό τίς σημαντικότερες καί ἡρωϊκότερες ἐξάρσεις τοῦ Ἑλληνισμοῦ κατά τά τέλη τοῦ 19ου καί τίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνος. Οἱ πατέρες μας, οἱ ἔνδοξοι Μακεδονομάχοι, ἀγωνίσθησαν ἤδη ἀπό τό 1821, μέ κορυφαῖο τότε ἀρχηγέτη τόν συντοπίτη μας Ἀρχιστράτηγο Ἐμμανουήλ Παπᾶ, γιά τό ὑπερμέγιστο ἀγαθό τῆς ἐλευθερίας. Καθώς ἐφέτος συμπληρώνονται ἑκατό χρόνια ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τῆς πόλεως καί τῆς περιοχῆς μας ἀπό τήν διπλή σκληρή σκλαβιά, πρωτίστως στούς Τούρκους γιά 530 χρόνια καί ἀργότερα στούς Βουλγάρους, κλίνουμε νοερῶς μέ εὐλάβεια καί σεβασμό τό γόνυ τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματός μας ἐνώπιον τοῦ μαρτυρίου καί τῆς θυσίας τῶν ἡρωϊκῶν ἀγωνιστῶν, ἀνδρῶν καί γυναικῶν, νέων καί γερόντων, κληρικῶν καί λαϊκῶν, πού βασανίσθηκαν, διώχθηκαν καί θυσιάστηκαν γιά τήν ἐλευθερία τῆς ἑλληνικωτάτης Μακεδονίας μας, καταθέτοντας τήν εὐγνωμοσύνη καί τόν σεβασμό μας στήν μνήμη των. Ἡ λαμπρή αὐτή ἐπέτειος μᾶς δίνει ἐπίσης τήν ἀφορμή νά ἐμβαθύνουμε μέ γόνιμο τρόπο στά γεγονότα καί κυρίως νά διδαχθοῦμε ἀπό αὐτά. Ἡ ἀναγνώριση, ἡ ἔκφραση καί ἡ ἀπονομή τιμῆς καί εὐγνωμοσύνης πρός ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι, στίς κρίσιμες στιγμές τοῦ ἐθνικοῦ μας βίου, ἐπετέλεσαν μέ συναίσθηση ὑψηλῆς εὐθύνης καί ἀπαράμιλλο ἡρωϊσμό τό χρέος τους πρός τήν Πατρίδα, ἀποτελεῖ ἐπιβεβλημένο καθῆκον ὅλων μας, πού σήμερα ἀπολαμβάνουμε τό μέγα ἀγαθό τῆς ἐλευθερίας, χάρη στίς ἰδικές τους θυσίες. Ἕνας ἀπό τούς κορυφαίους πρωταγωνιστές αὐτοῦ τοῦ ἔπους, στόν ὁποῖον ὀφείλεται ἰδιαίτερη τιμή καί εὐγνωμοσύνη, γιά ὅσα ὑπέρ τῆς πίστεως καί τῆς πατρίδος ἔπραξε, εἶναι καί ὁ ἀείμνηστος προκάτοχός μας, Μητροπολίτης Σερρῶν Ἀπόστολος Χριστοδούλου (1909 – 1917), πού ὡς ὁ κορυφαῖος τοῦ ἀγῶνος ἀλλά τῆς ὀδύνης καί τῆς μεγάλης θλίψεως τῶν ἡμερῶν ἐκείνων, παρέμεινε ὡς τό τέλος ὁ καλός ποιμένας, κοντά στό βασανισμένο ποίμνιο τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ ἀοίδιμος Μητροπολίτης Σερρῶν Ἀπόστολος Χριστοδούλου, γεννήθηκε στό χωριό Ἅγιοι Θεόδωροι τῆς Ἴμβρου τό 1856. Ὁλοκλήρωσε τίς ἐγκύκλιες σπουδές στήν πατρίδα του καί, ὑπό τήν ἐγγύηση τοῦ Μητροπολίτου Ἴμβρου Νικηφόρου, ἔγινε δεκτός στή Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης τό 1874. Μετά τήν φοίτησή του στή Σχολή, ὅπου διακρίθηκε γιά τήν φιλοπονία καί σεμνότητά του, τό 1881 χειροτονήθηκε διάκονος. Ἐπί ἕνα ἔτος ἐδίδαξε τά θρησκευτικά μαθήματα στό Ζάππειο Παρθεναγωγεῖο. Τό 1882 ἐσπούδασε στή Θεολογική Ἀκαδημία τοῦ Κιέβου καί μετά τήν εὐδόκιμη ἀποφοίτησή του ἔγινε καθηγητής στήν περιώνυμο Σχολή τῆς Χάλκης, τῆς ὁποίας τήν διεύθυνση ἀνέλαβε τό 1899. Ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἐκτιμήσασα τό σύνολο τῆς προσφορᾶς του, τό 1901 τόν ἐξέλεξε Μητροπολίτη Σταυρουπόλεως καί τό 1906 τόν προήγαγε σέ Μητροπολίτη Βεροίας. Στίς 28 Αὐγούστου τοῦ 1909 ἀνῆλθε μέ κανονικές ψήφους στόν Μητροπολιτικό θρόνο τῶν Σερρῶν, διαδεχόμενος τόν ἐν ἀκμῇ ἡλικίας ἀδοκήτως θανόντα, Μητροπολίτη Ἀθανάσιο Πιπέρα. Ὁ ἀείμνηστος Ποιμενάρχης ὀργάνωσε κατ’ ἐκεῖνες τίς δραματικές ὥρες τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1913 τήν ἄμυνα τῆς πόλεως, προστατεύοντας ὡς φιλόστοργος πατέρας τούς Ἕλληνες ἀλλά καί τούς Τούρκους πολίτες τῶν Σερρῶν ἀπό τίς ἄγριες ἐπιθέσεις τῶν Βουλγάρων. Μέ ἀπαράμιλλη τόλμη προσεπάθησε νά ἀποτρέψει τήν καταστροφή τῆς πόλεως ἀπευθυνόμενος ἐγκαίρως στίς βραδέως δυστυχῶς προελαύνουσες Ἑλληνικές δυνάμεις καί ἐθρήνησε ὡς ἄλλος Ἱερεμίας στά ἐρείπια τῆς ἀγαπημένης του πόλεως, ἀνάμεσα στά ὁποῖα περιλαμβανόταν ὁ περικαλλέστατος παλαιός Μητροπολιτικός Ναός τῶν Ἁγίων Θεοδώρων καί ἄλλες 18 ἐκκλησίες, καί τέλος ὑπεδέχθη ὡς ἐπικεφαλῆς τῆς πόλεως, τόν ἔνδοξο καί ἐλευθερωτή Ἑλληνικό στρατό μετά ἀπό 530 χρόνια ἀπαράκλητης σκλαβιᾶς στούς Τούρκους καί ὁλιγόμηνης κατοχῆς στούς Βουλγάρους.
Λίγα χρόνια ὅμως μετά καί πάλι ἡ πόλη μας ἀναστατώνεται ὅταν τά τύμπανα τοῦ Α’ Παγκοσμίου Πολέμου ἠχοῦν. Οἱ πυρπολητές τῶν Σερρῶν στίς 29 Αὐγούστου τοῦ 1916 ξαναγυρίζουν. Εἶναι τό ἴδιο σκληροί καί ἀπάνθρωποι, ὅπως καί στήν πρώτη περίοδο τῆς κατοχῆς τους. Ὁ Μητροπολίτης περιορίσθηκε φρουρούμενος στήν ἕδρα τῆς ἐπισκοπῆς του καί δέν τοῦ ἐπετρέπετο ἡ ἔξοδος στήν ἐπαρχία. Ἡ ἀντικειμενική ἀδυναμία του νά βοηθήσει τούς χριστιανούς του, μαραζώνει τήν ψυχή του καί στις 14 Ἰανουαρίου τοῦ 1917 ὁ σεπτός Ποιμενάρχης τῶν Σερρῶν παρέδωσε τήν ψυχή του στά χέρια τοῦ Πλαστουργοῦ του.
Ὁ Μητροπολίτης Ἀπόστολος Χριστοδούλου ὅλα αὐτά τά χρόνια πού ἐποίμανε την περίβλεπτο Μητρόπολη τῶν Σερρῶν ἦταν, μέ ὅλο τό σθένος τῆς ψυχῆς του, ὁ στοργικός ποιμένας, ὁ φρυκτωρός τῶν ἰδανικῶν τοῦ Γένους μας, ὁ ἄγρυπνος φρουρός τῶν δικαίων τοῦ Σερραϊκοῦ λαοῦ τά χρόνια τῆς μεγάλης του δοκιμασίας. Ἀναθεωρώντας κανείς τήν ἔκβαση τῆς ἀναστροφῆς καί τῆς προσφορᾶς τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Ἀποστόλου στά πέτρινα ἐκεῖνα χρόνια, μποροῦμε νά διακρίνουμε εὐχερῶς τό μεγαλεῖο, τό πνευματικό, ἠθικό καί ἐθνικό εὖρος τοῦ ἀνδρός, στόν ὁποῖο ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἐπεφύλαξε τήν μεγάλη εὐλογία νά ὑποδεχθεῖ ὡς ἐπικεφαλῆς ὁλοκλήρου τοῦ Σερραϊκοῦ λαοῦ, τήν 29η Ἰουνίου 1913, τόν ἐλευθερωτή, ἔνδοξο Ἑλληνικό Στρατό πού προήλαυνε νικητής, δυστυχῶς ὅμως μέσα στά καπνίζοντα ἐρείπια τῆς πυρικαύστου μαρτυρικῆς καί ἑλληνικωτάτης αὐτῆς πόλεως. Ἡ Ἐκκλησία τῶν Σερρῶν καί ἡ πόλις κατά λόγον δικαιοσύνης ὀφείλει αἰώνια εὐγνωμοσύνη στόν μεγάλο αὐτόν Ἱεράρχη, τοῦ ὁποίου ἡ προτομή, ἔργο τῆς φιλοκάλου σμίλης τῆς Σερραίας γλύπτριας κ. Μαρίας Χαλβατζῆ, θά κοσμεῖ ἐφεξῆς τόν περίβλεπτο αὐτό Βυζαντινό Ναό τῶν Θείων Θεοδώρων καί θά ὑπενθυμίζει σέ ὅλους μας τό χρέος μας πρός τήν Ἐκκλησία καί τήν πατρίδα.
Ἀγαπητοί μου,
Ὁ Ἑλληνικός λαός στήν ἱστορική του πορεία ἔχει γνωρίσει πολλούς κατακτητές, ἔχει ἀποκτήσει συνείδηση τί θά πεῖ σκλαβιά καί ἔχει χύσει πολύ αἷμα γιά τήν πολυπόθητη κάθε φορά ἐλευθερία του. Ἔτσι γνωρίζει τή μεγάλη σημασία καί ἀξία τῆς εἰρηνικῆς καί ἐλεύθερης ζωῆς. Ἡ πίστις μας στήν πρόνοια τοῦ ἁγίου Θεοῦ καί στά προτερήματα τοῦ Γένους μας, ἡ προσεκτική μελέτη καί ὁ σεβασμός τῆς ἱστορίας μας, ἡ ἐπαγρύπνηση, ἡ ἐθνική μας ἑνότητα καί ὁμοψυχία, ἡ ἐργώδης προσπάθειά μας, ἀποτελοῦν καί σήμερα τά πιό ἀποτελεσματικά ὅπλα, γιά τήν ἀντιμετώπιση τῶν ποικίλων ἐθνικῶν, κοινωνικῶν καί πνευματικῶν προκλήσεων καί κρίσεων τῆς σύγχρονης ἐποχῆς.
Τοῦ ἀοιδίμου καί γενναιόφρονος Ποιμενάρχου τῆς Ἐκκλησίας τῶν Σερρῶν ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, αἰωνία ἡ μνήμη.
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Σερρῶν καί Νιγρίτης Θεολόγος